فلوسیتومتریسیستمی برای سنجش سلول ها یا ذراتی است که در یک جریان مایع حرکت کرده و از جلوی لیزر و یا پرتو نور عبور می کنند. 

در این سیستم نسبت پراکندگی نور و رنگ فلورسانس شناسایی شده از ذرات اندازه گیری می شود. آنالیز و تفکیک سلول بر اساس اندازه و گرانولیتی و خصوصیت فلورسانس سلول که برخاسته از آنتی بادی نشاندار شده متصل به آن است، انجام می پذیرد.

برای انجام تست های فلوسایتومتری سلول ها تا حد امکان به صورت منفرد آماده می شوند و با فلوروکروم یا آنتی بادی کونژوگه با فلوکروم نشاندار می شوند. سپس در محیط مایع مناسبی به دستگاه داده می شوند. در اثر برخورد نور لیزر، در صورتی سلول ها دارای مارکر مورد نظر باشند، سیگنالهایی به دستگاه داده می شود و به این ترتیب دستگاه اطلاعاتی شامل اندازه، گرانولیتی و داده های فلوروکرومی مورد نظر به اپراتور می دهد. در نهایت داده های فوق با نرم افزارهای در دسترس آنالیز می شوند.

فلوسایتومترهای نوین از یکسیستم سیال،منبع نور، ،الکترونیکوکامپیوتربرای تبدیل سیگنال به داده تشکیل شده اند.

در سیستم سیال، سلول ها و ذرات موجود در سوسپانسیون در Flow cell(که یک کووت از جنس کوارتز است) به صورت تک و در یک جریان خطی در آمده و از مقابل پرتو لیزر به حرکت در می آیند. در Flow cell اختلاف فشار حاصل از مایع پوششی (Sheath fluid) و سوسپانسیون سلولی باعث می شود که سلول ها در مرکز لوله به صورت خطی در آیند که به این پدیده تمرکز دینامیکی گفته می شود. فشار مایع پوششی زیادتر است بنابراین سبب ایجاد یه جریان باریک مرکزی می شود و در نتیجه سلولها بصورت منفرد از جلوی نور لیزر عبور می کنند. تحت این شرایط جریان خطی سلولها با مایع پوششی تداخل پیدا نخواهد کرد.

سیستم نوری مجموعه ای از منبع نور، عدسی ها، فیلترها و آشکارسازهاست. منبع نور لیزر، لامپ جیوه ای یا LED می تواند باشد ولی لیزر نور تک رنگ شدیدی ایجاد می کند. لیزرها رایجترین منبع تولید نور در فلوسیتومترهای مدرن هستند. چندین نوع لیزر در دسترس است که می تواند در فلوسایتومتری استفاده شود از جمله لیزرهای گازی (به عنوان مثال هلیوم-نئون، آرگون، هلیوم-کادمیوم)؛ لیزر جامد (به عنوان مثال NdYAG)؛ لیزر رنگی و یا لیزر نیمه هادی.
در اثر برخورد لیزر به یک سوسپانسیون، ذرات موجود توانایی پراکندگی نور را دارند. نور فلورسنت پراکنده و منتشر شده، شامل:

۱. یک مجموعه در مقابل منبع نور (پراکنده به جلو(forward scatter) در زاویه ۲۰-۲ درجه که با اندازه ذره مرتبط است.

۲. یک مجموعه در زاویه ۹۰ درجه (side scatter) که با محتوای سلول و ساختار گرانولی آن ارتباط دارد.

۳ .نورهای پراکنده شده توسط فلوروکروم ها: اندازه گیری فلورسانس ساتع شده در طول موجهای مختلف از سلولهای نشاندار شده با ماده فلورسانس( نظیر اتصال آنتی بادی نشاندار شده فلورسانس علیه مارکرهای سطحی سلول)، اطلاعات کمی و کیفی در مورد سلول مدنظر را در اختیار قرار می دهد.

به این ترتیب هر سه دسته نور فوق توسط مجموعه ای از فیلترها با طول موج خاصی به آشکارسازها (Detectors) می رسند. آشکارسازها سیگنال های نوری را به سیگنال الکترونی تبدیل می کنند. آشکارسازهای نوری شامل Photo diode و Photomultiplier tube هستند.

سیستم الکترونیک:

سومین بخش دستگاه فلوسایتومتر است که فوتوالکترون های تولید شده را به داده های دیجیتالی تبدیل می کند. آشکارسازها سیگنال های نوری را به جریان الکتریکی تبدیل کرده و این جریان توسط تقویت کننده ها (amplifier) تشدید می شوند. سیگنال های آنالوگ دریافتی توسط مبدلهایی به سیگنالهای دیجیتال تبدیل می شوند که در نهایت مورد پردازش رایانه ای قرار می گیرند. سپس این سیگنال ها به داده های دیجیتال ترجمه شده که می توانند بصورت نمای بافت نگار(histogram) یا plot نمایش داده شوند.

امروزه از سیستم فلوسایتومتری در هماتولوژی استفاده میگردد و به کمک آن رده های مختلف گلبول سفید قابل تشخیص میباشد

شرکت فن آوری روزآزمون موفق به تولید محلولهای مناسب دستگاه های هماتولوژی بر پایه فلوسایتومتر گردیده است.